Starzenie się społeczeństwa to bomba z opóźnionym zapłonem? Fundacja SeniorApp bije na alarm

Zjawisko starzenia się społeczeństw europejskich można traktować nie tylko jako wyzwanie, ale i szansę na zmiany. Postęp cyfryzacji i nowych technologii wpływa na jakość życia i stan zdrowia seniorów również w Polsce. A wraz z nim nierozerwalnie pojawiają się nowe zagrożenia. O tym w jaki sposób łączyć postęp technologiczny z budowaniem solidarności międzypokoleniowej oraz roli seniorów w kształtowaniu przyszłych przemian rozmawiali eksperci podczas panelu pt.: „Seniorzy w centrum uwagi: od wyzwań gospodarczych po innowacje wspierające opiekę”. Debata odbyła się pod patronatem merytorycznym Fundacji SeniorApp w ramach tegorocznego Forum Ekonomicznego w Karpaczu a kontekstem dla dyskusji była prezentacja wstępnych wyników badania przeprowadzonego przez Fundację.

Debatę poprzedziła prezentacja wstępnych wyników badania potrzeb seniorów w Polsce przeprowadzonego przez Fundację SeniorApp, która już od 5 lat systematycznie analizuje problemy i wyzwania, z jakimi mierzą się polscy seniorzy. Kluczowe wnioski i rekomendacje przedstawia w raporcie pt.: „Ocena potrzeb w zakresie wsparcia dla seniorów”. Premiera pełnego raportu z tegorocznej edycji badań odbędzie się 29 października br. w Warszawie.
Jak wynika ze zgromadzonych danych, osoby starsze chętnie korzystają z Internetu i rozwiązań technologicznych, jednak dostęp do nich jest nierówny. Jedną z barier jest brak wiedzy i kompetencji – 37% seniorów otwarcie przyznaje, że nie korzysta z Internetu, ponieważ brakuje im odpowiednich umiejętności. Jednocześnie Internet jest najczęściej wskazywanym źródłem wiedzy o szczepieniach przez osoby starsze. Choć trend można uznać za pozytywny, to kryje się na nim zagrożenie, którego nie należy bagatelizować – ekspozycja na fake newsy i dezinformację. Niepokój budzą również wyniki dotyczące kondycji psychicznej seniorów – ok. 2/3 uczestników badania doświadcza objawów, które stanowią wskazanie do przeprowadzenia diagnostyki w kierunku depresji.

- Niestety te dane są zatrważające. Zresztą one nam się powtarzają rok do roku. W zeszłym roku były bardzo podobne wyniki. Świadczy to o tym, że mimo tego, że jesteśmy rodzinni, jest cyfryzacja, wiele się dzieje w tym kierunku, próbujemy aktywizować seniorów, to oni są ciągle samotni i bardzo narażeni na depresję – powiedział Igor Marczak, Wiceprezes Fundacji SeniorApp Polska, przybliżając wstępne wyniki badania. - W związku z tym aż to prawie bez mała 3/4 naszej populacji seniorów powinno być zbadanych, zdiagnozowanych pod kątem depresji – dodał.
W ostatnich latach nastąpiło wyraźne przyspieszenie technologiczne oraz rozwój cyfryzacji. Zmiany wpłynęły również na sytuację polskich seniorów. Obecnie wiele osób starszych na co dzień korzysta ze smartfonów i Internetu, najczęściej poszukując informacji lub kontaktując się z rodziną. Jednak nieodłącznie z nowymi możliwościami pojawiły się nowe zagrożenia.
Jak zauważa Przemysław Mroczek, Prezes Fundacji SeniorApp Polska, jednym z nich jest potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa osobom starszym, w tym bezpieczeństwa w sieci.

- Wyzwaniem, które w tym momencie mamy, jest cyberbezpieczeństwo. Dzisiaj podczas Forum bardzo głośno było powiedziane o AI, głośno było mówione o bezpieczeństwie. Dlatego, że o bezpieczeństwie musimy mówić. Ilość przestępstw, już nie wspominając o „na wnuczka”, „na policjanta”, przestępstwa podatkowe i inne tego typu, przestępstwa internetowe.Osoby powyżej 60. roku życia to najbardziej narażona na takie przestępstwa grupa – powiedział Przemysław Mroczek, Prezes Fundacji SeniorApp Polska. – Musimy bardzo ściśle myśleć o tym, aby projektować rozwiązania pod nas docelowo w wieku, czyli żeby te strony internetowei aplikacje były odpowiednio dostosowane do grupy docelowej, żeby spełniały nasze potrzeby – podkreślił.
Zdaniem ekspertów wprowadzanie odpowiednich zmian jest koniecznością, zarówno na poziomie oddolnych inicjatyw, jak i odgórnych regulacji. Zgodnie z danymi demograficznymi liczba osób starszych w Polsce stale rośnie. Część z nich to osoby z niepełnosprawnościami czy wymagające wsparcia. Dlatego polski rząd w lipcu 2019 r. przyjął ustawę o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. O efektach opowiedziała Bożena Borowiec z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

- W Polsce już od dłuższego czasu mamy zjawisko podwójnego starzenia się, więc tak naprawdę ci seniorzy w wieku 60+ zajmują się swoimi rodzicami czy dziadkami, bo są również ci stulatkowie. W Polsce, tak jak w Europie, doszło do szeregu regulacji związanych z dostępnością, po to, żeby nasze otoczenie, usługi, produkty były bardziej dostępne - powiedziała Bożena Borowiec, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. – Sens tej ustawy jest taki, żeby wszelkie obiekty użyteczności publicznej, urzędy, szkoły, przedszkola, wszystkie te obiekty publiczne były dostosowane dla osób ze szczególnymi potrzebami, czyli były dostosowane też dla seniorów – wyjaśniła.
Starzenie się to długotrwały proces, który nie musi ograniczać wszystkich aspektów życia danej osoby. Coraz popularniejsza staje się idea aktywnego starzenia się, oparta na umożliwianiu seniorom bycia aktywnymi przy pomocy odpowiednio skonstruowanych programów czy warunków. Prym w tym obszarze wiodą organizacje pozarządowe oraz samorządy.

O szczegółach opowiedziała Anna Augustyniak z Urzędu Miasta w Lublinie.

- Grupa aktywnych seniorów bardzo chętnie uczestniczy w różnego rodzaju wydarzeniach organizowanych dla nich na terenie naszego miasta. Ale to jest tak naprawdę 20-25% wszystkich seniorów. I rolą samorządu, rolą organizacji pozarządowych i rolą rządu tak naprawdę jest to, żeby tych 75% czy 80% seniorów wyciągnąć, mówiąc kolokwialnie, z domów – powiedziała Anna Augustyniak, Urząd Miasta w Lublinie. – Wtedy pewnie i ta depresja, o której mówiono wcześniej, troszeczkę by się zmniejszyła, ponieważ człowiek musi żyć z drugim człowiekiem – dodała.
Zdaniem Petera Nowaka z Fundacji Dignity Life, powodzenie toczących się przemian oraz transformacji systemu opieki uzależnione jest od sposobu finansowania. Dlatego niezbędne jest zapewnienie odpowiednich środków i rozpoczęcie działań w tym zakresie jak najwcześniej.

- Pytanie jak pewne rzeczy finansować. Będziemy zawsze do tego wracać. Będzie społeczeństwo się starzało. Będziemy żyć coraz dłużej i coraz dłużej będziemy potrzebowali opieki. Tego się nie uniknie. I trzeba zawczasu podłożyć podwaliny pod finansowanie tego wszystkiego – powiedział Peter Nowak, Fundacja Dignity Life.

/źródło -  /